Bazen hayat üzerimize geldiğinde dünyanın ne kadar sıkıcı olduğunu düşünürüz. Ancak biz mucizenin ta kendisiyiz. Dişi üreme hücresi yumurta ile erkek üreme hücresi sperm birleşir ve düşünen, hisseden, üreten bir canlı doğar. Bu mucize üreme sisteminin baş aktörlerinden biri olan spermBu konudaki bilimsel gerçekler de en az mucizenin kendisi kadar ilgi çekicidir.
Sperm, yumurta ve üreme hakkında bildiklerimizin çoğu neden şehir efsanelerine dayanıyor? Aslında birkaç yüzyıl önce bilim bile bu konuları tam olarak bilmiyordu.Neyse ki teknoloji ve bilimsel çalışmalar buna bağlı olarak gelişti ve böylece üreme sisteminin ana aktörlerinden biri olan spermi çok daha yakından ve farklı gerçekleriyle tanıdık.
Sperm hakkında bazılarını ilk kez duyacağınız bilimsel gerçekler:
- Sperm ve meni farklı kavramlardır.
- Sağlıklı bir adam her an binlerce sperm üretir.
- Bir boşalmada yüz milyonlarca sperm salınır.
- Spermin boyutu yumurtaya göre çok küçüktür.
- Geri çekilme kesinlikle başarılı bir doğum kontrol yöntemi değildir.
- Spermin ömrü sandığınızdan daha uzun.
- Sperm üretimi ırklara göre değişiklik göstermektedir.
- Sperm üretimi ile yaşam tarzı arasında doğrudan bir bağlantı vardır.
- Dar iç çamaşırlarınızı boşuna atmayın.
Sperm ve meni farklı kavramlardır:
Bir erkeğin boşaldığında penisinden çıkan sıvının sperm olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Evet o sıvının içinde sperm var ama en fazla yüzde 5’i kadar. Bu sıvının geri kalanı meni adı verilen vücut sıvısıdır. Yüzlerce protein, mineral vb. içerir. Bu noktaların görevi üreme hücreleri olan spermleri beslemek ve yüzmelerini sağlamaktır. Yani meni yoğunluğu sperm ağırlığı anlamına gelmemektedir.
Sağlıklı bir adam her zaman binlerce sperm üretir:
Elbette kişiden kişiye ve birçok faktöre göre değişen bir durum ama Sağlıklı bir erkek günde 100 milyon ile 300 milyon arasında sperm üretir. Bu sayı saniyede yaklaşık 1500 sperm demektir. Tam bir sperm yenilenme döngüsü yaklaşık 74 gün sürer. Yenilenme döngüsü tamamlandığında toplam sperm sayısı 8 milyarın üzerindedir.
Bir boşalmada yüz milyonlarca sperm salınır:
Hormonlar, germ hücrelerinin bulunduğu tübüllere girer, testosteron ve diğer hormonların yardımıyla bu germ hücreleri bölünür, bölünen hücreler spermatidlere dönüşür, spermatidler büyüyüp spermatozoa yani bildiğimiz sperm haline dönüşür. Erkek vücudu bu durumda çalışır ve durmadan sperm üretir.Neden bu kadar çok çalışmanın yapıldığı sorusunun cevabı boşalmada gizlidir.
Tam bir sperm yenileme döngüsü sonucunda 8 milyardan fazla spermin üretilmesi kulağa çok gibi gelebilir ama bir erkek Boşalma sırasında 100 ila 200 milyon arasında sperm salgılar.Bu nedenle üretilen sayının da buna uygun olarak yüksek olması gerekir.
Spermin boyutu yumurtaya göre çok küçüktür:
Boşalma sırasında salınan sperm vajina, rahim ağzı, rahim ve fallop tüplerinden geçerek sonunda yumurtalıklara ulaşır. Sanki engelli bir parkurda koşuyormuş gibi hareket ediyorlar. Karşılaştıkları yumurta kendilerinden çok çok daha büyüktür çünkü ortalama bir sperm hücresi 0,005 cm boyutundadır. Normal sperm büyüklüğünün vücut büyüklüğü ile pek ilgisi yoktur. Farenin spermi insan sperminden 5 kat daha büyükken, meyve sineğinin spermi insan sperminden bin kat daha büyüktür.
Geri çekilme hiç de başarılı bir doğum kontrol sistemi değildir:
Cinsel ilişki sırasında erkeğin tam boşalmadan penisini vajinadan çıkarması durumunda uygulanan geri çekme yöntemi aslında sanıldığı kadar başarılı bir doğum kontrol formülü değildir. Çünkü araştırmalar, tam boşalmadan önce bile, ejakülat sıvısıyla bir ön boşalmanın meydana geldiğini gösteriyor. Bu sıvının yaklaşık yüzde 17’si sağlıklı, aktif ve hareketli sperm içerir. Bunlardan bir tanesinin bile hamileliğe sebep olacağını düşünürsek riskin boyutu netleşir. Düşük bir risk ama yine de bir risk.
Sperm ömrü sandığınızdan daha uzun:
Elbette bu süre bulunduğunuz yere göre değişmektedir. Boşalmayla birlikte sperm salınırsa birkaç dakika içinde ölür, nadir durumlarda bu süre 30 dakikayı bulabilir. Ancak cinsel ilişki sırasında sperm vajinaya salınırsa Beş güne kadar yaşama şansları var. Bunun nedeni servikal mukus ve servikal kriptalar tarafından korunmalarıdır. Elbette spermin canlı olması her zaman sağlıklı olduğu anlamına gelmez.
Sperm üretimi ırklara göre değişiklik gösterir:
Bir erkeğin sperm üretimini etkileyen en önemli faktörlerden biri ırkıdır. Yapılan çalışmalarda Çinli erkekler günde 70 ila 173 milyon arası tüketiyor. Latin kökenli erkeklerin günde 231 ila 398 milyon sperm ürettiği, beyaz erkeklerin ise günde 193 ila 318 milyon sperm ürettiği belirlendi. Bu durumun aslında genetikten değil yaşam tarzından kaynaklandığı düşünülüyor ancak kesin bir kanıt bulunamamıştır.
Kesin olan bir şey var: sperm üretimi azalıyor. Uzmanlar tarafından yürütülen uzun süreli bir çalışmadaKuzey Amerika, Avrupa, Yeni Zelanda ve Avustralya’da yaşayan erkeklerin sperm sayıları 1973 ile 2011 yılları arasında karşılaştırıldı. 2011’de yaşayan erkekler, 1973’te yaşayan erkeklere göre yüzde 59,3 daha az sperm üretiyor.
Sperm üretimi ile yaşam tarzı arasında doğrudan bir ilişki vardır:
Erkekler aktif üreme rolünü kadınlardan çok daha uzun bir süre boyunca sürdürebilirler, hatta kadınlardan daha da uzun süre. Elbette yaşlandıkça sperm kalitesinin ve sayısının azaldığı da bir gerçektir. Sperm kalitesini ve sayısını asıl bozan şey yaşam tarzıdır. Sigara içmek sperm üretiminin bir numaralı katilidir. Sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam, alkol tüketimi, aşırı kilo vb. gibi sağlıksız yaşam tarzı alışkanlıkları sperm sayısını ve kalitesini olumsuz etkiler. D vitamininin sperm üretimi üzerinde olumlu etkisi vardır.
Dar iç çamaşırlarınızı boşuna atmayın:
Sperm üretimiyle ilgili en yaygın şehir efsanelerinden biri, bir erkeğin dar iç çamaşırı giymesi durumunda daha az sperm üreteceğidir. Uzmanlar bunu araştırdı ve Bol iç çamaşırı giyen erkeklerde bu durum dar iç çamaşırı giyen erkeklere göre daha fazladır. Yüzde 17 daha fazla sperme sahip olduklarını buldular. Ancak araştırmayı yürüten uzmanlar, bu sonuçların katılımcıların beyanlarına dayandığını ve tam olarak geçerli olmadığını da ekledi. Yani daha fazla sperm üretmek için bol iç çamaşırı giymenize gerek yok, bunun yerine sigarayı bırakın.
İnsan üreme sisteminin iki ana aktöründen biri Sperm hakkında bazılarını ilk kez duyduğunuz bilimsel gerçeklerden bahsettik. Söylediklerimiz yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi sperm, yumurtalık ve üreme konusunda da en doğru ve kişiye özel bilgiyi uzman bir doktordan almanız gerektiğini unutmayın.
